Braakliggen

In 2016 wordt Doing Nothing een van FoAM's prioriteiten. Doing Nothing is FoAM's praktijkgericht onderzoek waar we tijd en ruimte scheppen om te zien wat er gebeurt als we onszelf toelaten om 'braak te liggen'. Dit 'niks doen' kan verschillende vormen aannemen:

• Letterlijk even tot stilstand komen, midden in de drukte, tijdens de werkuren, tijdens een hectische productie. Een paar minuten of een dag waarbij we 'doen' helemaal loslaten en onszelf toelaten om een adempauze te nemen. Welke effecten kunnen we observeren? Zijn we in staat om beter te reflecteren, effectiever te werken, meer gefocust te zijn?
• Dagelijks een periode inlassen voor 'doelloze activiteiten', activiteiten die ons in het hier en nu kunnen verankeren, zodat de zorgen over het verleden en de toekomst even verdwijnen. Het gaat om activiteiten die we willen doen, maar waar we niet toe komen – tuinieren, mediteren, naar muziek luisteren, een rommelig archief organiseren enz. Wat de activiteit precies inhoudt, is niet de kern van de zaak, wel dat je ervan geniet en dat het niet uitmaakt of het wel of niet 'af' is.
• Collectieve processen herontwerpen om als geheel meer ademruimte te hebben in het dagelijks, wekelijks en jaarlijks ritme. Denk aan seizoensgebonden programmering, dagen zonder vergaderingen, offine uren enz. Het kan ook gaan om kortstondige rituelen of vaste handelingen die in bijvoorbeeld workshops en vergaderingen ingelast kunnen worden.
• Het herdenken van 'werk', zowel op micro- als op macroschaal. Als kunstenwerkplaats zijn we perfect geplaatst om 'werk' als onderwerp onder de loep te nemen en daar creatief mee om te gaan. Welke alternatieve werkformats kunnen we uitproberen om een beter evenwicht tussen werk en leven te vinden? Welke economische en sociale mechanismes bestaan er al, welke theorieen zijn toepasbaar? Denk aan het onvoorwaardelijk basisinkomen, het braakliggen in permacultuur, oosterse filosofe zoals het Taoïsme enz.

Niks doen betekent niet dat we opeens lui willen worden of ons gaan vervelen. Integendeel, we vinden tijdelijk stoppen met doen een essentieel onderdeel van het creatief proces. Tijd nemen om in alle rust open naar onszelf en de wereld te kijken, brengt onvermijdelijk frisse ideeën en onverwachte mogelijkheden ter bevordering van de kunstpraktijk en verrijking van het kunstenveld.

2016: Jaar van braakliggen @ FoAM bxl

Gelinkt aan onze artistieke missie gaan we dit onderzoek in 2016 op ruimere schaal doorvoeren: we zien dat jaar niet alleen voor de betrokken medewerkers en kunstenaars als een tijd voor bezinning, maar ook voor de organisatie zelf. We achten het voor de vruchtbaarheid en relevantie van onze werking nodig om, na 15 jaar intensief publiek te hebben gewerkt, de voedingsbodem van FoAM even braak te laten liggen, te herbronnen, om daarna met nieuw elan, met een lichtere vorm en een hernieuwde werking naar buiten te komen.

Vanaf het begin van haar bestaan positioneert FoAM zich aan de voorhoede van culturele, technologische en maatschappelijke veranderingen. Dat heeft betekend dat we de thematiek en de werking continu vernieuwd hebben, maar het betekende ook dat we weinig tijd overhielden voor diepgaande reflectie over wat we op lange termijn willen bereiken. Om in de voorhoede te kunnen blijven, hebben we tijd nodig om te zien wat er aan de horizon zichtbaar wordt. Het Engelse woord emergence is misschien de beste omschrijving van wat we in 2016 verwachten. We nemen de tijd en afstand van onze dagelijkse routines om te zien wat er opduikt. In 2016 nemen we de bestaande opportuniteiten samen met onze wensen, de gevaren, kansen en de grotere context onder de loep van de hedendaagse cultuur en opkomende tendensen. Waar zien we de lacunes in de culturele, sociale en andere sectoren? Waar kan FoAM in de toekomst betekenisvolle bruggen maken? Welke richting(en) willen we inslaan? Wat borrelt op als de uniciteit van FoAM, nu en in de komende 5, 10 jaar of langer, als we even afstand nemen? Wat moet sterven om plaats te maken voor iets nieuws? Met andere woorden, we willen in 2016 – stevig geworteld in ons verleden, met een breed en goed geïnformeerd overzicht van het heden - een doordachte stap naar de toekomst maken, wat dat ook moge zijn.